HUIZEN EN ARCHITECTUUR

Ook de bewoning vanaf de Vikingtijd en Middeleeuwen tot in recentere eeuwen volgt een bepaald patroon. Ten tijde van de Germaanse volksverhuizingen in 400-500 na Chr. waren de regio’s verdeeld in vorstendommen en kleine koninkrijken. Vervolgens kwam een periode waarin de macht van de kerk en de koning steeds groter werd en steden ontstonden.

In het begin van de Middeleeuwen werden kastelen en burchten gebouwd, die de eerdere vikingburchten vervingen. Ook werden kerken en kloosters gebouwd en de boerderijen ontwikkelden zich van de grote langhuizen tot complete plattelandsdorpen in het gecultiveerde land.

De huizen in houtstapelbouw, waarvan langs de hele Noordzeekust van Friesland tot aan Jutland en Zuidwest-Noorwegen sporen uit de IJzer- en Vikingtijd te zien zijn, leidden tot een bouwtraditie die tot eeuwen na de reformatie standhield. De Noord-Duitse en Deense vakwerkbouw behoort tot dezelfde architectuurtraditie als de staafbouw in het westen van Noorwegen. Deze bouw vertoont qua constructie weer onmiskenbare overeenkomsten met de grote middeleeuwse opslagschuren bij boerderijen in het zuiden van Engeland, in Normandië, en in België en Nederland.

De Noorse houten blokhutten, “røykstovene”, zijn in principe gelijk aan het “scottish blackhouse”, met een vuurplaats op de vloer en een opening voor de rook in het dak. Maar de boerderijen in Schotland en op de eilanden in de Noordzee zijn van steen en hebben een groot rieten dak (of “tatched roof”), zoals op Jutland en in Friesland, terwijl de gebouwen in Noorwegen van hout zijn met een dak van berkenbast en mos. Met name de stenen architectuur en het met metselwerk gevulde bindwerk kenmerkt de architectuur in de landschappen rond het zuidelijk deel van de Noordzee, zowel in de steden als op het platteland.